ارزیابی های عصب روانشناختی چیست؟

علم عصب روانشناختی به عنوان «علم کاربردی روابط مغز و رفتار» تعریف شده است (آکادمی ملی عصب روانشناختی، ۲۰۰۱). عصب روانشناسان به منظور ارزیابی، تشخیص و درمان بیماران دارای اختلالات عصبی، پزشکی، رشدی تحولی، شناختی و نظایر آن، باید درک، آگاهی و دانش عمیقی در حوزه های روانشناسی، فیزیولوژی و عصب شناسی داشته باشند. ارزیابی های عصب روانشناختی، رویکردهای سنجش و آزمایشی مبتنی بر عملکرد هستند که به منظور ارزیابی کارکردهای عصب شناختی، رفتاری و هیجانی طراحی شده اند. طیف وسیعی از کارکردهای شناختی نظیر حافظه، توجه، سرعت پردازش اطلاعات، توانایی استدلال، قضاوت، حل مساله، کارکردهای زبانی، مهارتهای زبانی و… در کنار کارکردهای رفتاری و هیجان، در جریان این ارزیابی ها مورد بررسی قرار می گیرند. عصب روانشناسان از این ارزیابی ها، علاوه بر بررسی آسیب های شناختی ناشی از بیماری های عصبی، آسیب مغز و نظایر آن (به منظور ارائه فرضیاتی در ارتباط با کارکرد دستگاه عصبی مرکزی بیماران)، به بررسی چگونگی تاثیر این عوامل بر محیط روانی- اجتماعی بیماران نیز می پردازند (دی آماتو و هارتلیج، ۲۰۰۹؛ تیتر و سمرد کلیکمن، ۲۰۰۷). از این منظر،  ارزیابی های عصب روانشناختی دارای اهداف گسترده ای بیش از آنچه که به عنوان کارکرد اصلی شان در امر تشخیص شناخته می شود، هستند.

هبن و میلبرگ (۲۰۰۹) برای ارزیابی های عصب روانشناختی ۷ هدف عمده را بیان نموده اند:

  • توصیف نقاط قوت و ضعف و شناسایی تغییرات و آشفتگی در کارکرد روانشناختی (شناخت، هیجان و رفتار) بر حسب حضور، غیاب و شدت آسیب.
  • تعیین روابط زیستی نتایج آزمون ها: شناسایی، درجه بندی و مکان یابی بدکارکردی مغز
  • تعیین این موضوع که آیا تغییرات و بدکارکردی ها با بیماری های عصب شناسی، شرایط روانپزشکی، اختلالات رشدی/تحولی یا شرایط غیرنورولوژیکی مرتبط هستند یا خیر؟
  • ارزیابی تغییرات در گذرزمان و ارائه مدلی برای پیش بینی تغییرات
  • ارائه و پیشنهاد راهبردهایی برای درمان، بازتوانی و برنامه ریزی های آموزشی و ترکیبی.
  • فراهم سازی راهبردها و برنامه های آموزشی برای خانواده و مراقبین
  • برنامه ریزی برای اجرای طرح های درمانی و مداخله ای

ارزیابی های عصب روانشناختی می تواند بینشی در مورد کارکردهای روانشناختی افراد به دست دهد، اطلاعاتی که از طریق ارزیابی های عصب روانشناختی به دست می آید معمولا با گزارش های بالینی، ارزیابی های جسمانی و پزشکی، گزارش های فردی قبل و بعد از اختلال یا آسیب، ترکیب شده و اطلاعات کاملی در مورد وضعیت فرد به دست میدهد. تکنیک ها و ابزارهای مورد استفاده در ارزیابی های عصب روانشناختی دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود بوده (برای مثال یک ابزار ممکن است فقط تعداد محدودی مولفه شناختی را ارزیابی کند یا صرفا برای گروه خاصی از آزمودنی ها مناسب باشد) و به همین دلیل معمولا از بیش از یک ابزار برای این ارزیابی ها استفاده می شود. تست های عصب روانشناختی در کنار تکنیک های تصویربرداری مدرن نظیر EEG و… معمولا اطلاعات جامع تری درباره شرایط فرد به دست می دهند. علاوه براین، اطلاعات به دست آمده می تواند ما را به سوی انتخاب بهترین رویکردهای درمانی و بازتوانی عصب روانشناختی سوق دهد. ارزیابی های عصب روانشناختی به طور خاص می توانند در حیطه هایی که در ادامه ذکر می شود اطلاعات مفیدی فراهم آورند:

  • کارکردهای ذهنی و عقلانی (کارکردهای هوش)
  • پیشرفت تحصیلی
  • مهارت ها و پردازش های زبانی
  • پردازش های دیداری/فضایی
  • پردازش های شنیداری
  • ادراک دیداری/فضایی و شنیداری
  • توجه و تمرکز (دیداری و شنیداری و انواع ۵ گانه)
  • حافظه (کوتاه مدت، فعال و بلند مدت) و یادگیری کلامی
  • حافظه(کوتاه مدت، فعال و بلند مدت) و یادگیری دیداری
  • کارکردهای اجرایی
  • سرعت پردازش اطلاعات (دیداری و شنیداری)
  • کارکردهای حسی/ادراکی (موتور حسی)
  • سرعت و توانایی حرکتی (موتور حرکتی)
  • هماهنگی های حسی و حرکتی، کنترل حرکات ریز و درشت
  • کنترل تکانه و بازداری پاسخ
  • انگیزش و هیجان
  • رشد شخصیتی (آسیب شخصیت و ویژگی های شخصیتی)
  • ارزیابی های رفتاری
  • رشد مهارت های اجتماعی

دستگاه نورو/بیوفیدبک بایولاین (Bioline Neuro/Biofeedback)

دستگاه نوروفیدبک/بیوفیدبک بایولاین (Bioline) یکی از کاملترین، بروزترین و پرکاربردترین دستگاه های موجود برای انجام نوروفیدبک و بیوفیدبک است. به لطف سنسورهای متنوع آن و داشتن نرم افزاری جامع و کامل، شما می توانید به آسانی از انواع پروتکل های تشخیصی و درمانی در زمینه نوروفیدبک و بیوفیدبک استفاده نمایید.
از بایولاین می توانید به عنوان یک ابزار پژوهشی دقیق در زمینه مطالعه مغز و واسط مغز و کامپیوتر نیز بهره مند شوید.