در سال 2001، انجمن سايكوفيزيولوژي و بيوفيدبك كاربردي[1] و جامعه تنظيم عصبي[2] ، گايدلاينهايي را براي ارزيابي ميزان اثربخشي باليني مداخلات سايكوفيزيولوژيك تهيه كردند (موس[3] و گانكلمن[4]، 2002). اين گايدلاين مورد تأييد هيئت مديران هر دو سازمان قرار گرفت و اکنون ویراست سوم آن (2016) در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است. اين معيار تعيين سطح اثربخشي (در ادامه ميآيد)، براي موارد بسياري از كاربردهاي بيوفيدبك مورد استفاده قرار گرفته است.
سطح 1: بهصورت تجربي و آزمايشي مورد تأييد قرار نگرفته است[5]
تنها بهصورت گزارشهاي غير رسمي و/يا مطالعات موردي در مجامع غير علمي بيان شده است. بصورت تجربي و آزمايشي مورد تأييد نيست.
سطح2: با احتمال كم مؤثر است[6]
داراي حداقل يك مطالعه با توان آماري مناسب و اندازهگيريهاي معتبر و صحيح، اما فاقد گروه كنترل بهصورت تصادفي است.
سطح 3: با احتمال زياد مؤثر است[7]
داراي چندين مطالعه مشاهدهاي، مطالعه باليني، مطالعه با ليست انتظار، مطالعه درون آزمودني و بين آزمودني است كه اثربخشي را تأييد ميكنند.
سطح 4: مؤثر[8] است
شامل همه موارد زير:
- در مقايسه با يك گروه كنترل بدون درمان، درمان تأييد شده ديگر، يا گروه پلاسيبو (با بهكارگيري حالت تصادفي)، نشان داده شد كه درمان تحت بررسي از وضعيت كنترل، بصورت آماري و مشخص برتر است يا با درمان مؤثري كه با توان آماري مناسب قادر به تشخيص تمايزها است برابر ميباشد.
- مطالعات روي افراد با مشكل خاص كه شرايط آن، به شيوه عملياتي و پايا تعريف شده باشد صورت گرفته است.
- مطالعه از روشهاي روشن و مشخص براي اندازهگيري نتايج استفاده كردهاست.
- از روش تحليلي مناسب استفاده شده است.
- روشها و متغيرهاي تشخيصي و درماني به نحوي روشن و واضح بيان شده است كه به پژوهشگران مستقل امكان تكرار مطالعه را ميدهد.
- برتر بودن يا برابري درمان تحت بررسي در حداقل دو پژوهش مستقل نشان داده شده است.
سطح 5: مؤثر و اختصاصي است
شواهد در سطح 5، همه موارد سطح 4 را داراست و علاوه بر آن، نشان داده شده كه درمان تحت بررسي به صورت آماري از درمان پلاسيبو، درمان دارويي يا هر درمان ديگر معتبر در حداقل دو پژوهش مستقل برتر است.
[1] – Association for Applied Psychophysiology and Biofeedback
[2] – Society for Neuronal Regulation
[3] – Moss
[4] – Gunkelman
[5] – Not Empirically Supported
[6] – Possible Efficacious
[7] – Probably Efficacious
[8] – Efficacious